Quo Vadis

Sau khi Ligia được giải thoát, không muốn làm Hoàng đế thêm chạm nọc, ông Petronius đi cùng với ngài và các cận thần khác lên đồi Palatyn. Ông muốn nghe xem họ sẽ nói những gì ở đấy, nhất là muốn biết xem Tygelinux có nghĩ ra cách gì mới để hại cô gái nữa chăng. Thực ra cả nàng lẫn bác Urxux đều đang được dân chúng bảo trợ và không kẻ nào giờ đây có thể vung tay lên đánh họ mà không gây nên những cơn bạo động, tuy nhiên, vốn hiểu rõ sự hằn học mà viên tổng quản toàn quyền của quân cấm vệ dành cho ông, nên Petronius nghĩ rằng, vì không thể chạm nổi đến ông, tên này sẽ cố tìm mọi cách trả thù cháu ông.

Nerô giận dữ và cáu kỉnh, vì buổi diễn đã kết thúc mà hoàn toàn khác với điều ngài mong muốn. Thoạt tiên, ngài hoàn toàn không thèm nhìn ông Petronius, nhưng ông không bị mất bình tĩnh, tiến lại bên ngài với sự thoải mái hoàn toàn của vị arbiter elegantiarum, ông nói với ngài:

- Tâu Thánh thượng, Người có biết thần vừa chợt nghĩ ra điều gì chăng? Người hãy viết một bài ca về nàng trinh nữ mà lệnh của vị chúa tể thế giới đã cứu thoát khỏi đôi sừng con bò tót hoang dã, để trả về với người nàng yêu. Dân Hi Lạp vốn có những trái tim nhạy cảm và thần đoán rằng một bài ca như thế sẽ hoàn toàn chinh phục bọn chúng.

Mặc dù đang cáu, nhưng cái ý nghĩ kia thật hợp với gu Nerô, mà lại hợp những hai lần: trước hết, với tư cách một đề tài cho bài ca, sau nữa, ngài có thể tự ca ngợi mình trong bài ca đó như một vị chúa tể đầy đại lượng của thế gian. Ngài bèn nhìn ông Petronius hồi lâu rồi nói:

- Phải đấy! Có thể ngươi nói có lý! Nhưng ta ca hát về lòng tốt của mình có được chăng?

- Hoàng thượng không cần nêu tên. Vì mọi người ở Roma đều đoán được nói về ai, mà từ Roma tin tức sẽ lan truyền khắp thế giới.

- Và ngươi chắc là cái đó sẽ được ưa chuộng ở Akhai chứ?

- Thề có Ponlukx! - ông Petronius kêu lên.

Và ông hài lòng lui bước, vì giờ đây ông tin chắc rằng Nerô, kẻ mà cả cuộc đời chỉ là một sự vận dụng thực tế vào những ý đồ văn học, sẽ không muốn làm hỏng mất chủ đề, chính điều ấy sẽ trói tay Tygelinux. Tuy nhiên, điều đó không khiến ông thay đổi ý định sẽ bảo Vinixius rời khỏi Roma ngay sau khi sức khoẻ Ligia không còn là trở ngại. Vậy nên ngày hôm sau, khi trông thấy chàng, ông nói:

- Anh hãy mang nàng ra Xyxilia. Đã xảy ra một chuyện khiến cho về phía Hoàng đế sẽ không có điều gì đe doạ anh chị, nhưng gã Tygelinux vẫn sẵn sàng dùng tới thuốc độc như thường, nếu không phải vì căm ghét anh chị, thì cũng vì thù tôi.

Vinixius mỉm cười và đáp:

- Nàng đã từng nằm trên sừng bò tót, vậy mà Đức Chúa Crixtux vẫn cứu được nàng.

- Vậy thì hãy cứ dâng lễ vật cho ông ta, - ông Petronius đáp với một thoáng sốt ruột, - nhưng chớ có bắt ông ấy phải cứu nàng lần nữa… Anh có nhớ thần gió Eon đã đón tiếp chàng Ôđyxeus ra sao khi chàng quay lại cầu xin thần làm gió thuận một lần nữa? Các vị thần thường không ưa chuyện lặp lại đâu.

- Một khi nàng khoẻ lại, - Vinixius đáp, - cháu sẽ mang nàng về với bà Pomponia Grexyna.

- Và anh làm như thế càng phải lắm, vì bà Pomponia đang ốm. Antyxtius, người có họ với ông Aulux, vừa cho cậu hay tin ấy. Còn nơi đây sẽ diễn ra những chuyện khiến cho người ta quên bẵng anh chị, mà ở thời buổi này, hạnh phúc nhất là những kẻ bị người ta quên lãng. Cầu thần tài Fortuna sẽ là vầng dương trong ngày đông, sẽ là bóng mát trong tháng hạ với anh chị.

Nói đoạn, ông để Vinixius ở lại với niềm hạnh phúc của chàng, còn ông đến gặp Teoklex để tìm hiểu về sức khoẻ và sự sống của Ligia.

Nhưng nàng không còn bị mối nguy đe doạ nữa. Nếu như ở trong hầm giam, trong cơn kiệt sức sau khi bị bệnh sốt nhà tù, nàng chắc sẽ bị bầu không khí thối rữa và sự thiếu tiện nghi giết chết, nhưng giờ đây nàng được vây trong một sự săn sóc ân cần nhất, không những chỉ đủ mà còn xa hoa nữa. Theo lệnh ông Teoklex, sau hai ngày, nàng bắt đầu được mang ra khu vườn vây quanh biệt thự và nghỉ ngơi ở đó hàng giờ liền. Vinixius trang trí kiệu của nàng bằng hoa thu mẫu đơn, và nhất là bằng hoa diên vĩ, để khiến nàng hồi tưởng lại gian chính sảnh nhà ông Aulux. Nhiều lần, ẩn mình trong bóng mát của đám cây cối um tùm, họ trò chuyện cùng nhau, tay trong tay, về những nỗi đau đớn và nỗi lo sợ ngày xưa. Ligia nói chàng hay rằng chính Đức Chúa Crixtux đã cố ý dắt chàng đi qua nỗi đau khổ để biến đổi tâm linh chàng và nâng chàng lên gần với Người, chàng cảm thấy điều ấy quả đúng như thế, trong lòng chàng không còn giữ lại chút gì của con người quý tộc xưa kia, kẻ không thừa nhận một thứ luật lệ nào khác ngoài những ham muốn của bản thân. Nhưng trong những câu chuyện ôn lại ấy không hề có chút gì cay đắng. Cả hai cảm thấy dường như bao năm tháng đã tràn qua đầu họ và cái quá khứ kinh khủng kia đã nằm lại xa tít phía sau lưng. Còn giờ đây, vây quanh họ là sự yên bình mà họ chưa từng bao giờ được hưởng. Một cuộc đời mới nào đó, đầy say đắm đang tiến đến với họ, cuốn họ vào với mình. Ở Roma, Hoàng đế có thể cứ điên khùng và khiến cho thế giới phải kinh hãi, nhưng còn họ, cảm thấy trên đầu có một nguồn bảo trợ trăm lần hùng mạnh hơn, họ không còn sợ sự dữ cùng những cơn điên loạn của y, dường như y không còn là chúa tể nắm giữ mạng sống và cái chết của họ. Một lần, vào lúc hoàng hôn, họ nghe tiếng rống của sư tử và các loài dã thú khác từ phía xa vọng lại. Hồi trước, những thanh âm kia đã từng khiến cho Vinixius hãi hùng như thể nghe một điềm báo gở. Giờ đây cả hai nhìn nhau mỉm cười, rồi họ cùng ngước mắt nhìn lên ánh ráng chiều. Thỉnh thoảng Ligia - hãy còn rất yếu và chưa thể tự đi lại - ngủ thiếp đi trong sự thanh tĩnh của khu vườn, còn chàng ngồi thức canh cho nàng, và ngắm khuôn mặt đang ngủ say sưa của nàng, bất giác chàng nghĩ rằng đó không còn là nàng Ligia mà chàng đã từng gặp ở nhà ông bà Aulux nữa. Ngục tù và bệnh tật đã làm tắt đi một phần vẻ đẹp của nàng. Lúc chàng gặp nàng ở nhà ông bà Aulux và khi chàng tới nhà bà Miriam để cướp lại nàng, nàng xinh đẹp như một pho tượng và như một đoá hoa; giờ đây nét mặt nàng gần như hoá thành trong suốt, tay nàng gầy guộc, thân mình nàng nhỏ bé lại do bệnh tật, môi nàng nhợt đi và mắt hình như cũng có vẻ kém thẳm xanh hơn hồi trước. Nàng Eunixe tóc vàng, người thường mang hoa tới cho nàng và những tấm vải quý để nàng ủ chân, trông cứ như một nữ thần đảo Sip khi ở bên nàng vậy. Nhà duy mỹ Petronius hoài công cố tìm ở nàng vẻ hấp dẫn xưa kia, và ông nhún vai nghĩ thầm, rằng cái bóng trở về từ những cánh đồng Elizei kia không xứng với ngần ấy những lo toan, những nỗi đau và khổ hình, chút nữa đã hút cạn sức sống của Vinixius. Nhưng chàng Vinixius, người mà giờ đây yêu tâm hồn của nàng, lại càng yêu thương nàng hơn, và những khi thức canh cho nàng ngủ, chàng ngỡ như mình đang thức canh cho toàn thế giới.