chương 3
Thiện Bảo nằm trên giường, nhìn Lưu Toàn rưng rưng nước mắt bôi thuốc cho y, không khỏi lắc đầu thở dài: “Không cần phải như vậy, chỉ là một chút vết thương ngoài da thôi…”
“Gia, lẽ ra nô tài không nên nhiều lời, nhưng sao gia lại… Nô tài chết cũng không tin gia lại dám cãi lời thầy giáo! Còn nói chỉ là vết thương ngoài da! Quỳ trên đống mảnh ngói giữa trời tuyết lạnh giá cả canh giờ!” Lưu Toàn nhìn lớp áo trắng tinh điểm những vết máu, vừa xót xa vừa tức giận, “Thà gia đừng cố công vào cung còn hơn! Chịu khổ đủ đường còn hơn là ở nhà chịu ấm ức – Phu nhân dù có nói lời cay nghiệt cũng không đến mức bắt gia quỳ đến mức máu chảy đầm đìa như vậy.”
“Thôi được rồi.” Thiện Bảo thong thả bưng chén trà lên, nhấp một ngụm, “Đừng bôi thuốc nữa, cứ để vậy đi.”
“Hả…?” Lưu Toàn còn đang ngơ ngác thì thấy rèm cửa được vén lên, lộ ra một khuôn mặt trắng nõn như ngọc.
Lưu Toàn ngày ngày giao du với đám thái giám, thị vệ trong cung, sao lại không biết vị tiểu gia này là thần thánh phương nào, chỉ là không ngờ cậu ta lại đích thân đến đây, chợt nghĩ đến chuyện Thiện Bảo bị thương hôm nay, nhìn cậu chủ vẫn điềm tĩnh, ung dung, trong lòng bỗng hiểu ra, vội vàng đứng dậy hành lễ: “Nô tài tham kiến Phúc Tứ gia!”
Phúc Trường An hôm nay không dẫn theo tiểu hầu nào, bước vào cửa, cậu ta già dặn nói: “Đứng dậy đi, ta đến xem vết thương của gia nhà ngươi.”
Đợi mọi người lui xuống, Phúc Trường An mới bước lại gần, nhìn vết thương hở, cũng không có gì là khác lạ, chỉ khom người xuống xem xét kỹ lưỡng, một lúc sau mới nói: “… Rất đau phải không?”
“Không sao. Lúc đầu thì hơi đau một chút, sau đó thì hết, cũng không có gì đáng ngại.” Thiện Bảo thản nhiên kéo chăn muốn che đi vết thương, nhưng bị Phúc Trường An đưa tay ngăn lại, vội vàng nói: “Vết thương sâu như vậy, còn nói không sao?”
Thiện Bảo cúi mày cười: “Ta sợ vết thương này bẩn, làm ngươi sợ…”
Phúc Trường An bực bội lườm y, ở Phó công phủ, cậu ta chưa bao giờ gặp người kỳ lạ như vậy, rõ ràng là chịu tội thay người khác, nhưng lại như thể không có chuyện gì xảy ra! Cậu ta lấy trong tay áo ra một chiếc lọ ngọc: “Đây là thuốc trị thương do Hoàng thượng ban thưởng cho a mã ta khi chinh Tây Tạng, thuốc gì cũng không bằng nó – Ngươi bôi đi, dù sao cũng tốt hơn thuốc thường một chút.”
Thiện Bảo mỉm cười nhận lấy, nhưng lại không giống như những người khác, tỏ vẻ biết ơn, thụ sủng nhược kinh trước “ân huệ” này, Phúc Trường An càng cảm thấy khó hiểu người trước mặt. Từ mười ngón tay thon dài, mạnh mẽ đang bôi thuốc cho đến khuôn mặt tuấn tú đang cúi xuống – Từ nhỏ cậu ta đã ra ra vào vào hoàng cung, gặp qua biết bao nhiêu mỹ nhân, quý phụ, nhị tẩu Hòa Gia Cách Cách của cậu ta cũng xinh đẹp như tiên nữ, nhưng cậu ta chưa bao giờ gặp nam nhân nào tuấn tú, nho nhã, lại anh tuấn, phi phàm như vậy, cho dù so với tam ca tuấn tú như thiên thần của cậu ta, dường như cũng không hề kém cạnh. Thật lòng mà nói, ngày thường cậu ta không ưa gì những kẻ xuất thân hàn vi, lại còn giả vờ thanh cao, nhưng không ngờ khi mình gặp nạn, lại là người này ra tay cứu giúp. Thiện Bảo bôi thuốc xong, buông lớp áo xuống, Phúc Trường An mới hoàn hồn: “Chuyện nhỏ như vậy, chỉ cần răn dạy một chút là được rồi, sao phải làm ầm ĩ như thẩm vấn vậy…”
“Đó là công khai thách thức uy quyền của Ngô sư phụ, tự biến mình thành kẻ đầu têu, ông ta không phạt ta thì làm sao lập uy được?” Thiện Bảo khẽ cười, “Nhưng mà, sư phụ cũng coi như là nhân từ, biết ta không phải là ‘thủ phạm’ nên chỉ phạt quỳ là xong, không bẩm báo chuyện này lên trên, nếu không thì ta thực sự phải khóc không ra nước mắt rồi.”
“Vậy… bài văn đó… không phải do ngươi viết sao?” Phúc Trường An có chút áy náy đảo mắt, “Vậy sao ngươi lại nhận tội thay ta?”Thiện Bảo liếc nhìn cậu ta, mỉm cười nói: “Ta không phải là Gia Cát Lượng, thông minh đến mức biết dùng ‘hậu thiên’ để lấy gậy ông đập lưng ông – Chỉ có người đang mải mê chơi dế mèn trong lớp học mới không biết gì thôi.”
Phúc Trường An đột nhiên đỏ mặt, không cầm thuốc nữa, đứng dậy bỏ chạy, đến cửa mới vội vàng bỏ lại một câu: “Sau này đừng có bao đồng nữa!”
Thiện Bảo khoác áo dựa vào giường, nụ cười tràn đầy, nhưng lại không chạm đến đáy mắt.
Dù cho là con cháu hoàng tộc, thông minh lanh lợi đến đâu, thì chung quy… cũng chỉ là một đứa trẻ mới lớn.
Ba ngày sau, vết thương ở chân Thiện Bảo đã khỏi, y đến trường, liền thấy Phúc Trường An ngồi bên cạnh chỗ của mình, thấy y đến liền vội vàng vẫy tay: “Ta đợi ngươi lâu lắm rồi.” Thiện Bảo ngồi xuống bên cạnh cậu ta dưới ánh mắt ngạc nhiên của An Thuận và những người khác, còn chưa kịp lên tiếng, Phúc Trường An đã nhỏ giọng hỏi: “Chân còn đau không?” Thiện Bảo lắc đầu cười: “Thuốc ngươi cho rất tốt, trị thương rất hiệu quả.” Phúc Trường An vẻ mặt đắc ý: “Đó là điều đương nhiên. Năm đó, khi a mã ta tham gia chiến dịch đánh dẹp Kim Xuyên, bị tên phản tặc Tát La Bôn bắn trúng đùi, gãy cả mũi tên – Thịt còn dính cả đầu mũi tên mà vẫn liều mình chiến đấu! Sau đó, Hoàng thượng biết chuyện, liền lệnh cho người ngày đêm bát bách dặm đưa thuốc đến tiền tuyến – Nghe nói bôi thuốc này vào đảm bảo sẽ không để lại sẹo!”
Đang nói chuyện thì Ngô Tỉnh Lan đã cầm thước bước lên bục giảng, Thiện Bảo vội vàng im lặng – Lần trước là bất đắc dĩ mới cãi lời thầy giáo, bây giờ y không dám làm càn nữa.
Không ngờ, sau khi giảng bài xong, Ngô Tỉnh Lan tháo kính rùa xuống, đột nhiên nói: “Thiện Bảo, ngươi ở lại.” Thiện Bảo ngẩn người, nhìn Phúc Trường An, thầm nghĩ Ngô sư phụ này tuy háo danh, hám lợi, cổ hủ, nhưng cũng không đến mức thù dai như vậy chứ.
Phúc Trường An nhíu mày, nắm lấy tay y, hừ lạnh nói: “Ông ta thật sự quá đáng rồi! Ngươi đừng sợ, có ta ở đây! Ông ta mà dám bắt nạt ngươi, chúng ta sẽ đi kiện!” Thiện Bảo không nhịn được bật cười nhìn đứa trẻ trước mặt, nhỏ giọng nói: “Còn kiện cáo? Xem nhiều tuồng quá rồi đấy à? Chẳng lẽ chúng ta có lý sao? Ngươi ra ngoài trước đi, ta tự lo liệu được.” Phúc Trường An còn muốn ở lại bênh vực, bị Thiện Bảo vừa dỗ dạt vừa đe dọa đuổi ra ngoài, nhưng cậu ta cũng không chịu đi, cứ đi đi lại lại bên ngoài, trong lòng nghĩ nếu Ngô sư phụ còn giở trò gì, cậu ta nhất định sẽ xông vào cứu người – Đi vòng quanh tường mấy vòng, phát hiện mình quá thấp, không với tới cửa sổ, liền bực bội đá Gia Thọ, tiểu đồng đi theo, một cái, Gia Thọ vội vàng quỳ rạp xuống đất, Phúc Trường An mới giẫm lên lưng hắn ta, thò đầu vào trong qua lỗ thủng trên cửa sổ.
Bên trong, Ngô sư phụ ngồi, Thiện Bảo đứng, người ngồi thì tự mình lật giở từng trang sách, người đứng thì cúi đầu im lặng, hai người giằng co như thể chưa từng có chuyện gì xảy ra trong khoảng thời gian một chén trà, Ngô sư phụ mới gập sách lại, ngẩng đầu nhìn y: “Tính tình thật trầm ổn, Thiện Bảo, ngươi có biết lão phu giữ ngươi lại để làm gì không?”
Thiện Bảo vẫn cúi đầu, ra vẻ tự kiểm điểm: “Thầy giáo giữ học sinh lại, chắc chắn là có điều muốn chỉ dạy, học sinh không dám đoán mò.”
“Lúc này lại khiêm tốn như vậy sao?” Ngô Tỉnh Lan chắp tay sau lưng, “Hôm đó ta phạt ngươi như vậy, trong lòng ngươi không oán trách sao?”
“Quân sư phụ, ngũ thường này học trò đều hiểu rõ, không dám oán trách gì.” Thiện Bảo dõng dạc nói, “Hôm đó học trò chỉ là dựa vào chút tài mọn mà nói năng hồ đồ, suy cho cùng cũng không phải là chính đạo, thầy giáo dạy dỗ rất đúng!”
Vừa dứt lời, bỗng nhiên từ phòng trong truyền đến một tiếng cười, Thiện Bảo vừa ngẩng đầu lên, liền thấy một người đàn ông trung niên bước vào, gõ lên bàn của Ngô Tỉnh Lan: “Huynh đài, ta đã nói đứa nhỏ này không tệ mà, đạo lý lớn nhỏ gì cũng đều hiểu rõ, đây không phải là thứ mà huynh có thể dùng một câu ‘tài mọn’ là có thể cho qua chuyện được.” Nói xong, ông ta mỉm cười nhìn Thiện Bảo.
Thiện Bảo thấy người trước mặt mặc áo bào gấm màu nâu, khoác áo khoác màu trắng bạc thêu chỉ vàng, bên hông đeo một chuỗi ngọc bội chạm khắc chín con rồng, toát lên vẻ giàu sang phú quý, nhưng lại thanh tao, nho nhã, cử chỉ toát lên phong thái của một bậc đại gia, không khỏi vừa ngưỡng mộ vừa nghi hoặc – Người đàn ông trung niên như nhìn thấu suy nghĩ của cậu, mỉm cười nói: “Tiền Đường Viên Tử Tài.”
Viên Mai! Thiện Bảo lúc này mới như bị sét đánh, người đứng trước mặt mình chính là Viên Mai, Viên Tử Tài, người hai mươi tuổi đỗ tiến sĩ, ba mươi tuổi nổi tiếng thiên hạ, bốn mươi tuổi treo ấn từ quan – được mệnh danh là “Thần đồng thi ca”! Cậu nhắm chặt mắt, cố gắng giữ bình tĩnh, lễ phép nói: “… Học sinh bái kiến lão tiên sinh.”
Viên Mai cười ha hả, xua tay: “Lão tiên sinh gì chứ, ta già lắm sao? Giữ ngươi lại, là muốn kết giao với ‘thiên tài thiếu niên’ khiến lão bằng hữu cổ hủ, cứng nhắc của ta phải đau đầu này!”
Nghe ông ta nói, Thiện Bảo phải cố gắng lắm mới nhịn được cười, Ngô Tỉnh Lan đã tức giận đến mức vểnh râu trừng mắt nhìn người bạn đồng niên luôn coi thường lễ giáo, nhưng lại nổi tiếng văn chương. Viên Mai không để ý đến ông ta, bước đến trước mặt Thiện Bảo, cẩn thận đánh giá từ trên xuống dưới, ánh mắt đầy vẻ khen ngợi: “Dung mạo, tài năng như vậy, đừng nói là người Mãn, cho dù là người Hán, sĩ tử Giang Nam cũng khó có ai sánh bằng – Ta đã nghe nói đến lời bình luận của ngươi về ‘Thiên thừa chi quốc’ hôm đó – Ta thấy rất hay, ai quy định Tử Lộ cũng là ‘Á Thánh’? Sao cứ phải câu nọ đối với câu kia? Cứ theo khuôn mẫu bát cổ mà làm, thì còn đâu là tài năng, sáng tạo – Cho nên ta nói thi cử theo lối bát cổ thì không tuyển chọn được nhân tài!” Bản thân ông ta xuất thân từ gia đình danh giá, theo con đường khoa cử chính thống, thi tú tài, cử nhân, tiến sĩ, nhưng lại coi nhẹ danh lợi như vậy, trong lòng Thiện Bảo không khỏi vừa kinh sợ vừa thán phục, Viên Mai lại nắm lấy tay y, dịu dàng hỏi: “Thiện Bảo, đã có tự chưa?”
“Có tự là Trí Trai, do tiên phụ đặt cho.”
“Tự rất hay, nhưng tên thì hơi tầm thường.”
Thiện Bảo là người thông minh, nhìn ra ý của Viên Mai, vội vàng khom người nói: “Nếu được tiên sinh ban cho một cái tên, thật là vinh hạnh cho học sinh!”
Viên Mai cười mà không nói, một lúc lâu sau mới vuốt râu nói: “Hòa, có nghĩa là hòa thuận, êm ấm, đoan trang, là biểu hiện của người quân tử; Lân, là loại ngọc quý nhất, tách ra có nghĩa là ‘Luôn ghi nhớ bên cạnh Hoàng đế’, có điềm báo bay cao, bay xa, được gặp thiên nhan – Vậy đổi tên cho con là Hòa Lâm, con thấy thế nào?”
Thiện Bảo quỳ xuống dập đầu: “Cảm tạ tiên sinh đã ban tên hay, nhưng học sinh xin mạn phép, xin tiên sinh ban cho một cái tên khác.”
Viên Mai ngạc nhiên nhìn cậu, trên đời này, biết bao nhiêu người muốn ông ta đổi tên cho, thậm chí có người bỏ ra ngàn vàng cũng không được – Thiện Bảo vậy mà lại chê tên này không hay? Chỉ nghe Thiện Bảo nhỏ giọng nói: “Tiên sinh ban tên, học sinh sao dám từ chối, nhưng trong nhà còn có một đứa em trai, học sinh hy vọng cái tên hay này có thể mang đến cho nó một đời may mắn, công thành danh toại.”
Ánh mắt Viên Mai càng thêm phần ôn hòa, ông ta không ngờ đứa con nhà Mãn Châu này lại có hiếu, có tình nghĩa như vậy: “Ngươi đối xử với đệ đệ của mình thật tốt.”
“Phụ mẫu học sinh đều đã qua đời, học sinh là anh cả, đương nhiên phải có trách nhiệm như người cha, yêu thương, chăm sóc nó.”
“Tốt, vậy cái tên Hòa Lâm này sẽ dành cho đệ đệ của con – Ta sẽ đặt cho con một cái tên khác – Hòa Thân, con thấy thế nào? Thân, tách ra có nghĩa là một người gánh vác cả bầu trời, đứng bên phải Hoàng đế, nhờ tài năng, hùng biện mà nổi tiếng thiên hạ, lại thể hiện tài năng kinh thiên động địa của mình, cũng là một cái tên quý giá không gì sánh bằng.”
Thiện Bảo mừng rỡ, như thể đã thực sự có thể vang danh thiên hạ: “Học sinh cảm tạ tiên sinh đã ban tên!” Viên Mai vội vàng đỡ y dậy, cho y ngồi xuống, nhưng tay vẫn nắm chặt tay y không rời, ánh mắt càng thêm phần trìu mến: “Mấy hôm nay ta đã xem qua rất nhiều bài văn của con, quả thực là lời văn trong sáng, tao nhã, không phải là người thường, chỉ là hơi non nớt, còn thiếu chút lửa. Nếu con bằng lòng, ngày thường tan học, có thể đến ngõ nhro Viên gia biệt viện ở Hồi Thăng tìm ta, ta tuy bất tài, nhưng cũng có thể dạy dỗ con được đôi chút.” Hòa Thân trong lòng khẽ động, ngày thường cậu cũng từng nghe qua một số giai thoại về Viên Mai – Ông ta nổi tiếng phong lưu chẳng kém gì văn chương, trong “Tuỳ viên dật sự” có ghi chép: “Tiên sinh thích nam sắc, như Quế Quan, Hoa Quan, Tào Ngọc Điền, vân vân. Trong đó có Kim Phượng là người được ông ta yêu nhất, tiên sinh mỗi khi ra khỏi cửa đều dẫn theo Phượng.” Nhưng Viên Mai khác hẳn với An Thuận, không thể đánh đồng. Hòa Thân bỗng nảy ra một ý, vội vàng nói: “Nếu được tiên sinh chỉ dạy, học sinh cầu còn không được – Tan học nhất định sẽ cùng đệ đệ đến bái kiến, mong tiên sinh không chê mà dạy bảo.”
Viên Mai khẽ sững người, biết rõ Hòa Thân không có ý đồng ý, nhưng ông ta là người có phẩm giá cao thượng, chưa bao giờ ép buộc người khác, hơn nữa bản thân ông ta cũng kiêu ngạo, chưa bao giờ ỷ thế hiếp người, vì vậy vẫn mỉm cười nói: “Ồ? Đệ đệ của con cũng giống như con, cũng muốn theo con đường văn chương sao?”
“Cũng chưa chắc. Nam nhi Mãn Châu chúng ta, ai mà không thích cưỡi ngựa bắn cung – Theo văn đi quan lộ là một con đường, lập công danh bằng võ cũng là một con đường! Hòa Thân không nhất thiết phải dựa vào sách vở để thăng quan tiến chức, nếu có cơ hội được ra trận giết địch, cho dù có chết trận cũng không từ chối!” Một câu nói đầy khí phách, Viên Mai biết rõ chí hướng của cậu ta cao xa, tuy không thể toại nguyện nhưng lại càng thêm phần thưởng thức khí phách nam nhi hiếm có này: “Tốt lắm, đây mới là nam tử hán Đại Thanh của ta! Máu nóng, tuổi trẻ, anh hùng!” Nói đến đây, ông ta xúc động đứng dậy, cầm bút, múa bút viết lên giấy Tuyên Thành:
Thuở bé ươm câu phú,
Mộng công hầu, tướng quân.
Cung cong, hồng loan sa,
Bút vẫy, mây Lý bay.
Viết xong, ông ta suy nghĩ một chút, rồi đề thêm dòng lạc khoản: “Càn Long tam thập ngũ niên, nguyên nguyệt, tặng tiểu hữu Nữu Hỗ Lộc. Hòa Thân.”
Làm như vậy, ông ta đã nâng Hòa Thân lên ngang hàng với mình, hoàn toàn không theo lẽ thường – Viên Mai đưa bài thơ ngũ ngôn tuyệt cú đầy ý thơ cho Hòa Thân, vỗ vai y nói: “Tương lai, con nhất định sẽ có một tương lai tươi sáng.” Kim Xuyên: Khu vực miền núi phía Tây Nam Trung Quốc, nơi sinh sống của người Khương, thuộc tỉnh Tứ Xuyên ngày nay.
Ngũ thường: Năm mối quan hệ đạo đức được xem là nền tảng của xã hội phong kiến Trung Quốc, bao gồm: Quân thần (vua – tôi), phụ tử (cha – con), phu phụ (chồng – vợ), huynh đệ (anh – em), bằng hữu (bạn – bè).
Á Thánh: Chữ “Á” ở đây có nghĩa là “thứ hai”, chỉ người đứng hàng thứ hai, chỉ sau bậc Thánh nhân. Trong Nho giáo, người được gọi là Á Thánh là Tăng Tử, học trò của Khổng Tử, là người kế thừa và phát triển tư tưởng Nho giáo sau Khổng Tử.
Hai câu thơ này có nghĩa là: Bắn cung giỏi như Phi tướng Lý Quảng, viết văn hay như danh tướng Lý Mật