Lý Trí Và Tình Cảm

Không có gì xảy ra trong ba hoặc bốn ngày kế để khiến Elinor hối tiếc việc biên thư thúc dục bà mẹ, vì Willoughby không đến thăm mà cũng không gửi thư.

Sau thời gian này, họ được mời đi cùng Phu nhân Middleton tham dự một buổi họp mặt mà không có bà Jennings đi cùng, vì cô con gái út của bà không được khỏe. Marianne chuẩn bị tham dự mà không phấn khởi: cẩu thả về hình thức bên ngoài, dường như cũng không màng việc đi ra ngoài hoặc ở nhà, không lộ vẻ hy vọng gì hoặc biểu lộ thích thú gì. Sau khi dùng trà, cô ngồi kế bên lò sưởi trong phòng gia đình để chờ Phu nhân Middleton đến, không hề cử động, nét mặt vô cảm, chìm đắm trong ưu tư, không nhận ra người chị kế bên. Khi hai người được thông báo Phu nhân Middleton đang chờ ở cửa chính, cô bước đi như thể đã quên rằng có người đang đợi.

Họ đến nơi đúng giờ, xuống xe, đi lên các bậc thang lầu, nghe tên họ xướng lên rõ ràng từ giữa thềm thang lầu đến thềm kế tiếp, rồi đi vào một gian phòng được chiếu sáng lộng lẫy, khá đông đúc, vô cùng nóng bức. Sau khi hai cô khẽ nhún gối thi lễ với nữ chủ nhân của tòa nhà, họ được phép hòa lẫn trong đám đông, cùng chia sẻ nóng bức và bất tiện mà họ cũng góp phần vào. Sau một chốc không nói năng nhiều và không làm gì, Phu nhân Middleton ngồi xuống bàn bài casino, và vì Marianne không thiết đi quanh quẩn, cô và Elinor may mắn tìm được hai ghế trống, ngồi gần bàn bài.

Hai cô chưa ngồi được lâu thì Elinor nhận ra Willoughby, đứng cách họ dăm mười bước, sôi nổi trò chuyện cùng một phụ nữ ăn mặc rất sang trọng. Chẳng bao lâu anh nhận ra cô chị, lập tức nghiêng người chào cô, nhưng không có ý bắt chuyện với cô hoặc tiến đến gặp Marianne, tuy anh không thể nào không nhìn thấy cô em; rồi anh tiếp tục trò chuyện cùng người phụ nữ kia. Bất chợt Elinor nhìn qua Marianne xem em gái có thấy anh không.

Vừa lúc cô em nhận ra anh, và cả gương mặt cô tươi tắn lên qua niềm vui bất ngờ; cô đã có thế đi đến anh ngay nếu không do chị cô giữ lại. Cô buột miệng:

Trời ơi! Anh ấy ở đây – anh ở đây. Ôi! Tại sao anh ấy không nhìn đến em? Tại sao em không thể nói chuyện với anh?

Elinor kêu lên:

Này, này, em phải bình tĩnh, đừng tỏ lộ cảm xúc cho mọi người thấy. Có lẽ anh ấy chưa trông thấy em.

Tuy nhiên, chính cơ không thể tin điều này; và bây giờ giữ bình tĩnh là nỗ lực quá mức đối với Marianne, cũng là quá mức mong mỏi của cô chị. Cô ngồi với vẻ đau khổ vì mất kiên nhẫn, bị xúc động cả toàn thân.

Cuối cùng, anh quay mặt lại lần nữa, nhìn cả hai; cô đứng dậy, kêu tên anh qua giọng trìu mến, giăng tay về phía anh. Anh tiến đến, mở lời với Elinor thay vì với Marianne, như thể tránh ánh mắt của cô em và chủ định không để ý gì đến thái độ của cô em, vội vã hỏi thăm bà Daswood, và hỏi hai người đã đến thành phố được bao lâu. Elinor hoàn toàn hoang mang với thái độ như thế, không thể nói lên lời nào.

Nhưng cảm nhận của em gái cô được phô bầy lập tức. Cả gương mặt cô đỏ bừng, và qua giọng tràn đầy xúc động nhất, cô thốt lên:

Chúa tôi! Willoughby, như thế là nghĩa lý gì? Anh có nhận được mấy lá thư của tôi không? Anh không muốn bắt tay với tôi sao?

Anh không thể tránh né, nhưng khi cô chạm đến anh, trông anh dường như thật khổ sở, và anh giữ bàn tay của cô chỉ trong một tích tắc. Cả thời gian này, rõ ràng là anh cố tự trấn tĩnh. Elinor nhìn vẻ mặt anh và thấy anh dần trở lại thư thái.

Sau giây phút im lặng, anh từ tốn nói:

Thứ Ba rồi, tôi có hân hạnh đến thăm Phố Berkeley, và rất tiếc tôi không được may mắn gặp hai cô và bà Jennings. Tôi hy vọng danh thiếp của tôi không bị thất lạc.

Marianne thốt lên trong xao xuyến cuồng nhiệt nhất:

Nhưng anh có nhận được mấy tin nhắn của tôi không? Tôi tin có sơ suất – sơ suất kinh khiếp nào đấy. Có nghĩa gì thế? Willoughby, nói cho tôi biết; anh nói đi, có chuyện gì thế?

Anh không trả lời, mặt anh ửng đỏ, anh bối rối trở lại. Rồi khi bắt gặp ánh mắt của người phụ nữ anh đã cùng chuyện trò lúc trước, như thể cần gắng gượng lập tức, anh tự trấn tĩnh, và nói:

Vâng, tôi lấy làm vui nhận được tin tức mà cô đã tử tế gửi cho tôi nói cô đến thành phố.

Rồi anh vội vã khẽ cúi đầu chào từ giã và bước trở lại với bạn gái anh.

Marianne lúc này đã trắng bệch kinh khiếp và không thể đứng vững, ngồi phệt xuống ghế. Lo sợ sẽ nhìn thấy em mình ngất đi bất cứ lúc nào, Elinor cố ngồi che chắn không cho những người khác thấy, trong khi giúp em gái trấn tĩnh bằng nước hoa oải hương.

Ngay khi có thể nói được, Marianne kêu lên:

Chị Elinor, đến tìm anh ấy và bắt anh đến đây với em. Bảo anh ấy em phải gặp anh – chị phải bảo anh ấy lập tức. Em không thể ngồi yên – em sẽ không có giây phút nào yên ổn nếu anh không giải thích – có hiểu lầm khủng khiếp hoặc là điều gì đấy. Ôi, chị hãy đến gặp anh ấy ngay bây giờ.

Làm thế sao được? Không, em Marianne yêu à, em phải chờ. Đây không phải là chỗ để giải thích. Chờ cho đến ngày mai.

Tuy thế, khó khăn lắm cô mới có thể ngăn cản em gái tự đi đến anh. Cô cũng không thể thuyết phục em gái kiềm chế cảm xúc, để ít nhất giữ bình tĩnh cho đến lúc có thể nói chuyện kín đáo với anh cho ra lẽ. Marianne liên tục rên rỉ về nỗi thảm sầu trong tâm tư mình, than vãn về tình trạng bất hạnh của mình. Trong phút chốc Elinor thấy Willoughby rời gian phòng đi qua cánh cửa dẫn ra cầu thang. Cô cho Marianne biết anh đã ra về, bảo không thể nào nói chuyện với anh tối nay, nhắc em gái lần nữa phải giữ bình tĩnh. Cô van nài em giá xin Phu nhân Middleton đưa họ về nhà, vì cô em đã quá khổ sở không thể lưu lại thêm phút nào.

Dù đang ở giữa ván bài khi nghe nói Marianne không được khỏe, Phu nhân Middleton quá lịch sự nên không muốn ngăn cản ý định cô muốn ra về, giao tay bài cho một người bạn. Không ai nói lời nào trên đường trở về Phố Berkeley. Marianne chìm trong im lặng đau đớn, tinh thần quá nặng nề đến nỗi không thể khóc. May mắn là bà Jennings chưa trở về, họ đi thẳng vào phòng riêng, và bột sừng hươu° giúp cô em bình tâm lại phần nào. Marianne thay quần áo rồi lên giường, và vì ra chiều như muốn được một mình, chị cô đi ra, và trong khi chờ bà Jennings về, có thời giờ nghĩ về những gì đã xảy ra.

Elinor không hồ nghi về cách hẹn ước nào đấy giữa Willoughby và Marianne, và cũng thấy rõ ràng Willougby đã chán về việc này; vì dù cho Marianne vẫn còn ấp ủ các ước vọng của riêng mình, cô không thể gán thái độ như thế cho một cách nhầm lẫn hoặc ngộ nhận nào. Không điều gì khác lý giải được ngoài sự thay đổi sâu xa về tình cảm. Cô có thể phẫn nộ hơn lúc trước nếu không nhận ra vẻ bối rối dường như cho thấy anh đã nhận thức về hành vi sai trái của mình. Đồng thời cô cũng không tin anh là hạng người vô nguyên tắc đến nỗi đùa cợt trên tình cảm của em gái mình ngay từ lúc đầu mà không có toan tính cần được kiểm tra. Sự xa cách có lẽ đã khiến tình cảm anh bị phai nhạt, và một hoàn cảnh thuận tiện hẳn đã khiến anh mất tự chủ, nhưng cô chắc chắn là lúc trước tình cảm đã nảy nở giữa hai người.

Cô suy tưởng mà lo lắng sâu sắc cho Marianne, vì em gái đã hứng chịu những đau nhói sau cuộc gặp gỡ vô phúc đến thế, và sắp đến có thể bị nhức nhối nặng nề hơn trong hệ lụy của sự việc. So sánh với em gái, tình cảnh của cô còn khá hơn, vì cô vẫn có thể tôn quý Edward như ngày xưa bất luận hai người bị ngăn cách như thế nào trong tương lai, và tâm tư của cô sẽ luôn được nâng đỡ. Nhưng dường như mọi tình huống có thể tụ hội với nhau để làm cho Marianne khổ não thêm trong cuộc chia ly cuối cùng với Willoughby – chia ly trong tan vỡ tức thời và không gì hàn gắn được.

Chú thích:

° Bột sừng hươu: dược phẩm dạng bột, chế từ sừng hươu, thời xưa được dùng để giúp trấn tĩnh tinh thần.