Lưu Công Kỳ Án

Viễn khán cách giang nhất đĩnh kim,

Hỷ tại mi đầu tiếu tại tâm.

Hữu ý quá hà thập tài vật,

Vô hữu chưởng thuyền bài độ nhân.

Khán lai vạn bài giai do mệnh,

Chân thi ban điểm bất do nhân.

Tương cước nhất đóa tâm nhất hận,

Ngoại tài bất phú mênh cùng nhân.

Dịch thơ:

Đính vàng trông thấy bên sông

Làm con mắt sáng làm lòng nở hoa

Ý toan nhặt lấy về nhà

Không người chèo lái đò qua sông này

Xem ra số đã đặt bày

Dù cho chút đỉnh chẳng tay người làm

Bước chân dấn giục lòng tham

Ngoại tài chẳng giúp người lâm mệnh cùng.

Lại nói chuyện Lưu tướng gia cởi bỏ quan phục, mặc bộ quần áo ăn mày lên người. Cải trang xong xuôi, quay sang hỏi Thiệu Thanh:

- Ngươi xem, ta đã giống ăn mày chưa?

Thiệu Thanh trả lời, nói:

- Không giống ăn mày. Có tên ăn mày nào mặt mày uy nghiêm, trắng phau phau thế kia. Lại còn hai đạo kim câu để đôi thọ mi dài được nữa.

Quý vị độc giả hẳn không biết. Ngày thường, Hoàng đế Càn Long rất yêu quý tấm lòng ngay thẳng của Lưu tướng gia, thấy ông có đôi thọ mi rất dài nên đã ban cho một đôi kim câu đỡ đôi thọ mi ấy. Lưu tướng gia nghe Thiệu Thanh nói vậy, nói:

- Những thứ khác còn có thể thay đổi, diện mạo như vậy làm sao thay đổi được?

Thiệu Thanh nói:

- Xin thứ lỗi cho tiểu nhân. Có thể thay đổi được.

Tướng gia nói:

- Tha cho ngươi vô tội là được chứ gì?

Thiệu Thanh nghe vậy, dập đầu lạy xong vội vàng chạy thẳng xuống nhà bếp, vét từ đáy lò lên một nắm tro mùn rồi chạy lên phòng trên, nói:

- Đại nhân, xin hãy nhắm mắt lại. tướng gia nhắm mắt lại. Thiệu Thanh đưa tay lên mặt tướng gia xoa xoa, bôi bôi một hồi, lại ngậm một ngụm nhóc trà phun thẳng vào mặt tướng gia khiến khắp mặt ngài lấm tấm nước như đổ mồ hôi. Thiệu Thanh nói:

- Mời tướng gia thử soi gương xem sao.

Lưu tướng gia lấy gương ra soi, bất giác phải bật cười. Lại đội chiếc mũ khai hoa lên đầu, che đi đôi kim câu. Cải trang xong, dặn dò Vương Lương, Vương Nghĩa, Thiệu Thanh, Thiệu

Hồng.

- Bản tước vào huyện Lương Hương thăm thú tình hình. Nếu tới giờ ngọ vẫn chưa thấy ta về công quán, hãy tới nha môn huyện Lương Hương đón bản tước. Các ngươi hãy ra cửa, dặn đám quân canh: tướng gia đi thăm thú tình hình, chớ nên để lộ tin tức. Tới khi phải đi, hãy bảo quân canh hò hét vài tiếng để che tai mắt kẻ khác.

Thiệu Hồng ứng tiếng, ra ngoài dặn lại đám quân canh, sau lại trở vào bẩm rõ với tướng gia. Lúc này, tướng gia tay tả cầm bát gốm màu vàng, tay trái cầm cây gậy đánh chó, mang theo nghiên, bút, giấy, mực, lén rời khỏi cổng công quán - Quân canh cửa quát vang:

- Lão ăn mày này từ đâu tới đây? Dám đi lại lung tung trước cửa công quán. Nếu không nể lão tuổi cao sức yếu, phải cho lão một trận roi da mới được. Chứ không mau đi chỗ khác?

Lưu tướng gia chẳng nói chẳng rằng, lên thẳng đường lớn, tiến ra phía ngoại ô.

Đi chừng chục dặm đường, thấy mỏi mệt, tướng gia bèn ngồi xuống bên gốc cây nghỉ ngơi. Chợt ngẩng đầu lên, thấy từ hướng Đông có hai cô gái đang cuống cuồng chạy lại. Trên mặt họ toàn là mồ hôi, họ không ngừng quay đầu nhìn lại phía sau. Trông cách ăn mặc của họ không giống với người nghèo khó, tại sao lại chạy bộ ở đây? Xem bộ dạng, chắc họ có chuyện gì đó gấp rút lắm. Trong lòng hồ nghi, tướng gia bèn cao giọng gọi:

- Hai cô gái kia hãy chạy tới đây, ta có chuyện muốn hỏi hai cô.

Lại nói chuyện hai cô gái ấy chính là Kim Thư, Phương Anh, từ đêm qua trốn khỏi phủ họ Lý chạy tới đây. Họ không biết đường, lại sợ ác bá đuổi kịp nên mặc kệ đường sá gồ ghề, cứ cắm đầu chạy thẳng về phía trước, không ngừng ngoái lại nhìn qua phía sau, chỉ e có người đuổi kịp. Chợt nghe phía trước có tiếng người gọi, hai chị em giật bắn mình, cứ ngỡ ác bá Lý Đường, Lý Hồng sai ngươi đón đường ở đây. Đưa mắt nhìn lên, hóa ra không phải lũ ác nô chặn đường bắt họ mà là một lão ăn mày đang ngồi nghỉ dưới gốc cây bên đường. Hai chị em họ lúc này mới yên tâm, bàn với nhau:

- Em xem, ông lão ăn mày kia tuổi đã độ ngoài tám mươi, trông bộ dạng không phải hạng người xấu. Sao chị em ta không tới chỗ ông ta nghỉ chân một lúc, nhân tiện hỏi đường lớn lên. kinh là đường nào.

Hai chị em bàn bạc xong xuôi, bèn tới gốc cây, hỏi.

- Ông lão ăn mày này hò hét gì vậy? Làm chị em tôi sợ hết hồn. Ông muốn hỏi gì? Hai chị em tôi còn phải lên kinh gấp.

Lưu tướng gia nói:

- Ta thấy hai cô tuổi còn nhỏ, không phải người đã đến lúc phải xuất đầu lộ diện trên đường, bộ dạng lại cuống quýt, chắc hẳn phải có chuyện hệ trọng hoặc có nỗi oan ức lớn lao. Hãy nói cho ta nghe. Chớ thấy ta là một lão ăn mày mà coi thường. Ta chuyên can thiệp vào việc bất bình trong thiên hạ. Nếu có oan ức gì, ta có thể giúp các cô viết đơn kiện.

Hai chị em nghe vậy, nhất tề nói:

- Hai chị em tôi tuy có nỗi oan tày trời nhưng chỉ e ông không giúp nổi. Chị em tôi phải lên kinh thành Bắc Kinh, tới nha môn của Lưu lão đại nhân kêu oan mới được.

Nói xong, định bỏ đi. Lưu tướng gia nói:

- Các cô hãy chậm bước! Nếu nói tới người khác, có thể tôi không can thiệp được, còn nói tới Lưu đại nhân, tôi với ông ta là chỗ đồng hương. Nay tôi cũng đang định tới nương náo chỗ ông ta. Chị em cô hãy kể rõ nỗi oan của mình cho ta nghe, ta sẽ giúp các cô viết một lá đơn kiện, chỉ cần đưa lá đơn ấy ra, chắc chắn sẽ được chấp thuận. Không có đơn, khó lòng kiện nối.

Hai chị em họ Kim nghe vậy, nói:

- Ông giúp hai chị em tôi viết một lá đơn kiện, nhưng giữa chốn đồng không mông quạnh này, lấy đâu ra bút, nghiên, giấy, mực, viết sao nổi?

Lưu tướng gia nói:

- Hai cô không biết đấy thôi. Ta chuyên đi viết đơn kiện cho người khác, trong người ta đây lúc nào cũng có sẵn đồ văn phòng tứ bảo. Chị em cô hãy nói rõ ở tại thôn nào, tên họ là chi có oan khuất gì? Kể rõ ra một lượt, hai cô kiện ai? Kể mau.

Kim Thư, Phương Anh nói:

- Hai chị em tôi là người thôn Kim Gia Doanh thuộc huyện Tín Dương phủ Võ Định. Cha tôi tên gọi Kim Hảo Thiện, vốn là lưỡng bảng tiến sĩ. Vùng Sơn Đông mấy năm liền bị thiên tai, cả nhà sống rất khó khăn. Cha mẹ tôi bàn nhau lên tình nương nhờ người thân, mưu cầu tiền đồ. Đi tới Lý gia trại của huyện Lương Hương đây, gặp phải hai tên ác bá cường hào Lý Đường, Lý Hồng, chúng vờ nhận cha tôi là anh họ, lừa bốn người nhà tôi về nhà hắn, khoản đãi rất thân thiết. Hắn lại tặng cho cha tôi một con ngựa, mười lạng bạc, viết cho một phong thư tiến cử, bảo cha tôi mang thứ ấy tới chỗ trung đương Dạ Lý Hồng xin một chân quan, lại bảo cha tôi gửi vợ con lại trong nhà hắn. Chẳng ngờ hai tên cường hào này lén phái ác nô nửa đêm chặn đường giết chết cha tôi. Sau đó chúng ép chị em tôi phải thành thân. Mẹ tôi chửi chúng, chúng liền giam mẹ tôi vào căn phòng phía Nam. Hai chị em tôi chửi chúng, chúng định sai trói chị em tôi lại, treo lên để đánh. May có một a đầu trong phủ của hắn tên là Xuân Hồng thương tình xin cho, dẫn chị em tôi tới lãnh lầu khuyên giải, hai chị em tôi mới chịu cùng chúng bái đường thành thân.

Lưu tướng gia nghe tới đây, vội xua tay, nói:

- Dừng lại! Không cần kể tiếp nữa. Hai người bọn ngươi đã cùng người ta bái đường, thành thân, lá đơn kiện này không thể viết được rồi.

Hai chị em nghe vậy, vội nói:

- Đây là kế do Xuân Hồng bày ra. Hai chị em tôi giả đò ưng thuận nhưng không thực sự thành thân. Xuân Hồng tuy là a hoàn trong phủ họ Lý nhưng cũng chỉ là gái bị oan, bị chúng bắt vào trong phủ. Nếu chúng tôi không chuốc cho ác bá uống say, làm sao có thể chạy ra khỏi phủ của ác tặc để lên Bắc Kinh, để mà gặp được ông. Những lời chúng tôi nói đây toàn là thực, không hề có chút dối trá. Ông hãy giúp chúng tôi một lá đơn kiện đúng như những lời chúng tôi vừa kể.

Lưu tướng gia nói:

- Vậy cũng được!

Rồi lập tức nâng bút lên, múa một mạch như rồng bay, phượng múa, không lâu sau đã viết xong lá đơn kiện, nói:

- Hai chị em cô hãy cất kỹ lá đơn kiện này, tới Bắc Kinh mà kiện.

Nói xong, đưa lá đơn kiện cho hai chị em họ Kim xem.

Phương Anh nói:

- Chị xem này, phần đầu lá đơn kiện có những chấm đỏ, khuyên đỏ, chỉ sợ lá đơn này sẽ không được chấp nhận.

Tướng gia nói:

- Đưa lá đơn kiện cho ta xem lại.

Kim Thư nghe vậy, đưa lá đơn qua phía đại nhân. Tướng gia chợt nảy ra một kế, cố ý quay đầu lại, nói:

- Không ổn. Đằng kia có người đuổi tới!

Hai chị em nghe vậy, vô cùng sợ hãi, vội xoay minh, bỏ chạy. Tướng gia vội thò tay vào lòng, moi quả ấn ra, đóng ấn ngọc lên lá đơn kiện, ngẩng đầu lên, hô lớn:

- Hai chị em cô mau quay lại. Ta bị hoa mắt, nhìn không rõ, thực ra chẳng ai đuổi cả.

Hai thị em nghe vậy, quay đầu nhìn lại, thấy quả thực không có ai truy đuổi, vội quay mình, trở lại trước đại nhân, nói:

- Ông làm hai chị em tôi sợ chết khiếp đi được!

Tướng gia đưa lá đơn kiện cho họ, nói:

- Hai chị em cô hãy mau chóng lên kinh kiện đi.

Kim Thư nói:

- Hai chị em tiểu nữ chẳng biết phải báo ân ra sao, giờ nguyện nhận ông làm cha nuôi!

Lưu tướng gia nói:

- Không được! Nếu hai chị em ngươi nhận cha nuôi thì đi tìm người nào giàu có mà nhận. Còn ta chỉ là một lão ăn mày. Hôm nay ở đây, mai ở nơi khác, tấm thân chẳng khác gì một cơn gió, không có nơi ở cố định. Ta không nhận, không nhận!

Hai chị em họ Kim nghe vậy, đồng thanh nói:

- Ông không nhận không được. Cổ nhân nói: Nam nữ thụ thụ bất thân. Chị em tôi nói chuyện với ông nửa ngày trời, chỉ sợ có người nghi ngờ. Nếu ông không nhận, chị em tôi xin bỏ hai cái mạng này, chết trước mặt ông mới được.

Nói xong, cả hai lao đầu vào gốc cây bên đường. Tướng gia nói:

- Chậm đã! Để ta nhận là xong.

Hai chị em nghe vậy, nhất tề quỳ xuống trước mặt đại nhân, lạy bốn lạy, đứng dậy, nói:

- Cha nuôi, quê hương của cha ở đâu? Tên họ là gì? Xin hãy nói cho bọn con được biết.

Tướng gia nghe họ hỏi vậy, không dám nói thực bởi sợ lộ tin liền nói:

- Ta nhà ở Giáp Ất Môi, thường sống tại Nhâm Quý Thủy. Ta họ Mão, tên gọi Kim Đao. Chị em con vào kinh kêu oan e quá xa, chi bằng hãy tới huyện Lương Hương mà kêu oan. Các con hãy đưa đơn kiện cho ta, ta sẽ viết cho một lá đơn khác.

Kim Thư đưa mắt nhìn Phương Anh, nói:

- Thân hơn có khác, gần hơn hẳn vẫn hơn. Khi chưa nhận ông ta làm cha nuôi, ông ta chỉ viết cho một lá đơn kiện qua loa, đại khái. Nhận làm cha nuôi rồi, ông ta sẽ viết tỉ mỉ hơn.

Nói xong, đưa lá đơn kiện cho đại nhân. Đại nhân lập tức múa bút viết lại một lá đơn kiện khác.

Lưu lão đại nhân viết lại một lá đơn khác, lại trao cho Kim Thư nói:

- Ta có mấy lời này muốn dặn hai chị em con. Nếu tới nha môn huyện Lương Hương, hãy xông thẳng lên công đường, đánh trống kêu oan. Gặp được tri huyện, các con chớ sợ nhưng không thể không quỳ. Cứ việc mạnh dạn đứng trước cửa công đường, lại phải xưng mình là quan cô, lệnh cho vợ quan phải ra nghênh đón. Hai chị em con sau khi vào nhà hãy trình đơn kiện lên cũng chưa muộn. Cần phải tự nhiên, không được e dè. Nếu trên công đường không ai để ý tới hai chị em con, hai chị em con hãy đập vỡ cái trống trên công đường, xé rách khăn trải bàn của công án, đại náo công đường của hắn. Nếu có họa gì, đã có ta đây đứng ra gánh vác.

Chị em họ Kim nghe vậy, trả lời, nói:

- Chúng con đã nhớ cả rồi.

Đại nhân nói:

- Hai con hãy đi trước, ta sẽ theo sau tới huyện nha.

Chị em họ Kim bỏ lá đơn kiện vào ống tay áo, chào vị cha nuôi rồi lên thẳng đường lớn, nhằm hướng huyện nha tiến tới. Chừng chưa dùng xong bữa cơm thời gian, họ đã tiến vào thành huyện Lương Hương, tới trước nha môn. Đưa mắt nhìn lên thấy trước nha môn có hai sân khấu kịch, chiêng, trống vang trời, thì ra đang diễn kịch, ca múa. Già, trẻ, nam, nữ xem kịch đông vô kể, chen nhau đòi xem, thực là biển người, núi đấu. Hôm nay chính là ngày huyện diễn kịch, treo đèn lồng đỏ mừng quan. Hai chị em họ Kim chẳng có lòng dạ nào mà xem kịch, lách qua đám người, xông thẳng tới công đường. Lên tới đại đường, thấy tứ phía chẳng có một ai bởi đám công sai, nha dịch đều đã ra ngoài xem kịch cả. Hai chị em họ đứng trên công đường, lớn tiếng kêu gào:

- Tri huyện Quách Đắc Bình. Quan cô nhà ngươi có nỗi oan tày trời, hãy mau giúp quan cô bắt tên bá đạo hung ác, báo thù rửa hận, có vậy người mới giữ được tiền đồ của mình!

Hò hét hồi lâu vẫn thấy không ai trả lời. Cũng bởi vì lúc ấy chiêng trống vang trời, tiếng người nhốn nháo, họ nghe sao nổi? Hai chị em hò hét hồi lâu, thấy không có ai trả lời, trong lòng vô cùng buồn bực. Kim Thư bèn tiến lên kéo đổ chiếc trống, làm vỡ tan chiếc trống trấn đường. Phương Anh xé nát tấm khăn trải bàn, ném vung những thứ đồ văn phòng tứ bảo khiến đám sai nha, nha dịch canh cổng công đường giật mình, vội tiến lên vây lấy hai chị em họ.

Có sai nha vào trong bẩm lại. Quách tri huyện nghe báo sững người, vội dặn xuống:

- Truyền lệnh ta, gấp rút gióng trống thăng đường.