Sách. Từ quá khứ tới hiện tại. Sách vẫn luôn là đáp án cho câu hỏi thứ gì đã kết nối suy nghĩ chúng ta lại với nhau.
Xuyên suốt bề dày lịch sử, rất nhiều tên bạo chúa đã cố gắng để thủ tiêu hoàn toàn chúng. Thậm chí có những thuật ngữ sinh ra chỉ để mô tả hành vi đốt sách, như bibliocaust chẳng hạn. Tuy nhiên chưa từng có ai loại bỏ được hoàn toàn sự tồn tại của sách.
Những cuốn sách bị đốt thành tro, theo luồng gió mà bay nhưng lại chẳng bao giờ biến mất. Đã luôn có một ai đó lén lút cứu lấy những cuốn sách từ ngọn lửa đỏ, có một ai đó chôn nó trong vườn nhà nhằm tránh khỏi tầm mắt của những tên bạo chúa, có một ai đó theo dòng kí ức mơ hồ để viết lại nó khi sách đã hoá tro tàn.
Cùng với sự dũng cảm và nhiệt huyết, những cuốn sách đã luôn trỗi dậy, hết mình đấu tranh chống lại những tên bạo chúa. Ngay cả bây giờ, cuộc chiến này vẫn chưa thể đi đến hồi kết.
Những cuốn sách đã luôn đồng hành cùng những người lính dũng cảm và đầy nhiệt huyết thuộc phe kháng chiến, hết mình đấu tranh chống lại những tên bạo chúa tàn độc. Ngay cả bây giờ, cuộc chiến vẫn còn đang tiếp diễn. Cuộc chiến này đã diễn ra từ thủa sơ khai của lịch sử, hay đúng hơn là ngày mà những cuốn sách được tạo ra, để chống lại tên bạo chúa có lẽ là vĩ đại nhất từ trước đến nay. Một kẻ thù tàn nhẫn và cần cù, vẫn ngày đêm theo dõi hòng xóa sổ chúng. Một tên bạo chúa có tên gọi là “thời gian”.
Quả thực là như vậy, vì ngay cả lúc này đây, những quyển sách vẫn đang chống chọi với việc bị xóa bỏ theo dòng thời gian. Chỉ mới hôm qua đây thôi, tôi đã quyết định sẽ tình nguyện đầu quân vào trận đại chiến to lớn và cao cả, cao quý và tráng lệ, ồn ào xen lẫn tĩnh lặng và — trên tất cả— chứa đầy những điều thú vị này. Tên của tôi là Ash, tôi là một thằng nhóc 8 tuổi có mang theo ký ức của tiền kiếp.
“Con muốn đọc sách!”
Tôi hét to trong khi đẩy mạnh cửa nhà thờ. Không ai đáp lại cả, nhà thờ không một bóng người, chỉ có những hàng ghế tồi tàn và bụi trắng chào đón tôi. Cũng không bất ngờ lắm, có vẻ là Cha Folke đã lui về phòng học phía sau nhà thờ. Chẳng có gì khó hiểu cả, nhà thờ không phải chỉ là địa điểm tôn giáo để dân làng thực hiện nghi lễ mà còn là nơi phổ cập một số kiến thức căn bản nữa. Giống mấy buổi thao giảng tại nhà thờ vậy. Thậm chí cả nhà thờ của chúng tôi cũng đã có một buổi thao giảng, gần như vậy.
Hàng ghế tồi tàn này sinh ra để phục vụ cho những giáo đồ vì mục đích tôn giáo, cũng như bất kỳ dân làng nào muốn đến học mỗi khi rảnh. Tuy nhiên, ngôi làng nơi tôi sinh ra không cần hỏi cũng biết là một ngôi làng nhỏ ở chốn khỉ ho cò gáy nào đó. Ở đây không có thứ như hộ khẩu nhưng do cũng chỉ có tầm 100 người sinh sống nên ai nấy đều biết mặt nhau. Thế, liệu có ai đủ rảnh để đi học tại ngôi làng hẻo lánh này không?
Nếu xét trên tiến bộ của nền văn minh, ngôi làng này vẫn đang bị mắc lại trong Thời kỳ Tăm Tối. Ở đây chẳng có thứ gì giống như động cơ đốt trong cả, mọi thứ đều được vận hành bằng sức người. Cũng đã từng có một con ngựa thồ ở đây, nhưng nó chết cách đây 2 năm rồi. Mọi người tổ chức tang lễ rồi sau đó làm thịt con ngựa đó luôn. Dù rằng nó giống tiệc BBQ hơn là tang lễ. Tôi bắt đầu đói rồi. Tôi ước mình được nếm lại vị nó một lần nữa…
Quay lại với vấn đề chính nào. Trong một ngôi làng không máy cày, không ngựa, không bò, cùng một cộng đồng chắc chắn sẽ mù tịt ngay khi mới nhắc tới phân bón hóa học. Liệu có ai sẽ có thời gian rảnh không? Và đúng như bạn đoán đấy, chắc chắn là không rồi. Mọi người làm việc ngày này qua tháng nọ cho tới khi mệt mỏi. Ở tuổi này, chính tôi cũng đã là một nhân công xuất sắc. Trong khi được loại ra khỏi hầu hết những công việc nặng nhọc, tôi rất giỏi trong việc nhổ cỏ và loại bỏ đá cuội trên những cánh đồng, cũng như việc hái lượm quả dại ăn được quanh bìa rừng và bắt cá trên sông.
Trong nhà của trưởng làng, dân làng đặc biệt tạo điều kiện để con em mình được giáo dục. Tuy nhiên có vẻ là họ hoàn toàn không tận dụng cái nhà thờ này. Kết cục là, số người mà Cha Folke đã dạy cho kể từ khi ông tới đây vào năm ngoái là số không tròn trĩnh. Đúng hơn là cho đến lúc này con số đó vẫn là số không. Tôi muốn làm học sinh đầu tiên của ông ấy.
“Cha Folke ơi, Cha Folke ơi! con là Ash từ nhà David đây! Vì cha không trả lời nên con tự mở cửa vào nhá!”
Đứng ngay ở trước cửa phòng làm việc của Cha Folke ở khu sau nhà thờ, nơi chứa đầy những bức tượng và hàng ghế, Tôi gõ cửa—tuân theo phép tắc thông thường—trước khi trơ tráo phi vào bất chấp phép tắc. Tôi thấy mình đang ở trong một căn phòng ấm cúng trông hơi quá nhỏ so với mục đích mà nó được tạo ra. Trong phòng là một người đàn ông mà vừa mới nãy vẫn còn đang ngủ gật trên cái bàn làm việc trống trơn, nhưng giờ đã đang chải lại mái tóc dài của mình và nhìn về phía tôi.
“Tưởng là ai, ra là tên nít ra—đứa con trai của nhà David.”
“Đúng rồi đấy, là tên nít ranh của nhà David, Ash đây! Cha Folke, mặt cha trông tệ thế!”
Quầng thâm mắt trông như vừa thức trắng cả đêm qua. Hắn ta rất gầy nếu không muốn nói là trơ xương và ăn diện cũng không được đẹp lắm nếu không muốn nói là hơi tồi tàn, trông chẳng có tí gì ra dáng một linh mục cả. Đa số dân làng cũng bí mật gọi anh ta là “linh mục xác sống” nữa. Và bạn biết gì không, đó là thứ mà một đứa trẻ bình thường sẽ thấy khi gặp ác mộng. Có vẻ là tên linh mục xác sống này đang cố để né sát thương từ giọng nói tràn đầy sức sống của tôi.
“Thế rồi nhóc muốn gì? Trước hết thì nhóc nhỏ nhỏ cái mồm cái? Giọng của nhóc làm ta đau đầu lắm.”
“Cho con xin lỗi, con hơi phấn khích quá đà. Con tới xin cha cho con vài cuốn sách để đọc!”
“Sách của ta?”
Folke nhìn về giá sách phía sau mình và khịt mũi. Chuyển động của hắn ta làm một ít bụi vương trên những cuốn sách bị cuốn bay đi.
“Mục tiêu của nhóc là gì mà phải đi đọc sách tại ngôi làng bỏ hoang này”
Có vẻ như hắn ta đang cố nói rằng sách là vô dụng tại một ngôi làng nghèo kiết xác như này. Điệu cười ác độc trên khuôn mặt làm tên linh mục này trông như xác sống y đúc. Nếu tôi muốn được động tay được vào những cuốn sách, tôi phải vượt qua được con thây ma đáng ghét đang canh giữ nghĩa địa sách của hắn.
“Con nghĩ là con chỉ muốn có thứ gì đó hay hay để đọc”
Tên linh mục xác sống nghiêng đầu.
“Nhóc vừa nói gì cơ, tên nít ranh kia?”
Con không hiểu Cha đang muốn nói gì, nhưng giờ chúng ta đang bàn về những cuốn sách! Sách ngoài đọc để bản thân tận hưởng thì còn để làm gì nữa? Nếu chỉ là một chút thời gian để hưởng thụ thú vui của mình trong cái thế giới tàn nhẫn này cũng không dành được thì cuộc sống này còn ý nghĩa gì nữa.
Với một người có ký ức về cuộc sống thịnh vượng ở tiền kiếp như tôi, chất lượng sống thấp ở thế giới này đúng là không thể chấp nhận được. Tôi đã phải chịu đau đớn hơn bất kì ai gấp ít nhất 10 lần. Đã có bao nhiêu lần tôi có ý định chấm dứt cuộc sống này? Ngay cả bây giờ tôi còn không chắc mình còn tỉnh táo hay không; nó kinh khủng tới thế đấy. Tuy nhiên, mới hôm trước đây thôi, tôi sực nhớ lại vài thứ. Vào lúc mà vợ của trưởng làng đọc tôi nghe một câu truyện, tôi nhận ra rằng mình có thể chu du đây đó bằng cách vùi mình vào thế giới trong những trang sách! Chẳng phải mọi thứ đã quá rõ ư! Nếu hiện thực quá ư là tàn khốc, ta luôn có thể đi tìm niềm vui ở nơi khác, và cái nơi khác đó chính là thế giới fantasy!.
Tôi nói tiếp:
”Và những gì con vừa nói không phải chỉ là lập luận vô căn cứ.”
“Khi cha đói, cha có cần lý do để đi ăn không? Khi cha chìm dưới nước và sắp chết ngạt, cha có cần lý do để lên bờ và hít thêm dưỡng khí không?”
Bị một tên nhóc 8 tuổi ép phải trả lời câu hỏi, tên linh mục xác sống gật đầu lia lịa.
“Quả thật, chúng ta ăn uống và thở mà không cần nghĩ gì cả”
“Đúng thế! Và sách cũng thế thôi, nó là thứ cho chúng ta đọc và tận hưởng!”
“Ta hiểu rồi.”
Folke gật đầu đồng ý và miễn cưỡng với tay tới giá sách.
“Khoan chút nào, lý do đó nghe không hợp lý lắm.”
“Không hề, nó hoàn toàn hợp lý! Lý do của con có gì sai cơ chứ? Tất cả là tình cảm trong sáng và chân thành của con đối với những cuốn sách”
Tôi dồn toàn bộ tình yêu của mình và nhìn Folke với toàn lực. Nếu ánh nhìn có thể gây sát thương thì hẳn hắn đã chết cả trăm lần rồi.
Chẳng rõ có phải do ánh nhìn của tôi không, nhưng mặt tên linh mục trông còn trắng bệch hơn cả lúc trước và hắn thận trọng gật đầu.
“Được rồi, thích thì ta cho nhóc một cuốn. Nhưng nhóc có biết đọc không?”
“Cha Folke, cha nghĩ cả làng có bao nhiêu người biết đọc?”
“2 người, là 3 nếu tính thêm cả ta?”
“Đúng thế đấy, thế thì cha phải tự biết đáp án cho câu hỏi của mình rồi chứ!”
“Hẳn vậy rồi, nhóc làm sao mà biết đọc được.”
Đã 8 năm kể từ lúc tôi tái sinh vào thế giới này, nhưng số chữ cái mà tôi thuộc vẫn có thể đếm trên đầu ngón tay, và khá chắc là mấy chữ đó không giúp được gì. Nhưng nếu ta nói về bảng chữ cái tôi học được từ tiền kiếp thì tôi tự tin mình có thể đọc viết làu làu.
“Ta chẳng biết ngươi học cái cách nói đó từ đâu ra, nhưng ta không có hứng dạy chữ cho thằng nít ranh nhà ngươi.”
“Oh, Cha thật sự chẳng giúp được gì cả.”
Tôi nói thế, dù biết trước rằng kết cục nó sẽ như thế này.
Theo nguồn tin (tin đồn) và kinh nghiệm của bản thân, tôi rút ra rằng nhân cách của cha Folke thật sự mục rữa. Ý tôi không có nghĩa hắn là người xấu; thằng cha đầu tuổi 30 này đã mất đi động lực và mục tiêu sau khi bị đày khỏi cuộc sống thành thị nơi thủ đô để tới cái làng hẻo lánh, nghèo rách này. Vì vậy việc nhờ vả một người như hắn ta rồi bị từ chối cũng chẳng phải điều gì khó đoán.
“Nếu đã vậy, ít nhất xin cha cho con một cuốn dễ đọc được không? Cha dù sao vẫn mang trách nhiệm giáo dục cho làng, một cuốn sách là tất cả những gì con muốn.”
“Đừng có đùa với ta! nhóc có biết sách nó đáng giá bao nhiêu không? Ta biết phải làm sao nếu nhóc phá hay bán nó đi mất”
“Thôi nào cha, mất một cuốn sách thì ai quan tâm đâu”
Nghe xong tôi nói, Cha Folke quay đầu lại nhìn giá sách, nơi mà hàng đống bụi trơ trẽn tụ lại. Nhìn lại việc mình cũng chẳng biết cách giữ sách, hắn cũng chẳng biết phản biện kiểu gì.
“Tsk, mày gan lắm mới dám nói thế trước một linh mục đấy tên nhãi ranh”
“Và sao con phải sợ cơ chứ; cha có giận tới mức nào cũng thế thôi, sẽ không ai trong làng bận tâm đâu. Nhất là khi bán sách thì con còn có tiền nữa.”
Trong cái làng này, sách chẳng có giá trị gì cả. Ngay cả khi tôi trộm sách, người lớn cũng sẽ chỉ mắng tôi về tội trộm cắp chứ cũng không ai quan tâm tới cuốn sách cả. Và chỉ cần tôi hối lộ họ một ít, hành vi trộm cắp đó cũng sẽ được bỏ qua thôi. Bởi nếu sách đã không có giá trị gì, thì việc trộm chúng cũng tương tự như việc nhặt đá bên ven đường rồi bỏ túi vậy; chẳng ai gọi việc đó là ăn trộm cả.
Cha có đồng tình không? Mà thật ra Cha kiểu gì cũng phải đồng tình thôi. Tôi nhìn tên linh mục trong khi mỉm cười.
“Thằng nít ranh này, giờ mày quay ra đe dọa ta đấy à.”
Nào nào, ông không cần bực bội như thế. Mà cũng không phải giọng tôi nghe như đang đe dọa vì tôi cố ý đe dọa đâu. Tôi chỉ đang yêu cầu một linh mục ngoan đạo hoàn thành nghĩa vụ giáo dục của mình thôi mà. Nếu có ai đó đang định làm hại tới ông thì đó là chính ông đấy. Tôi chỉ đang đòi quyền được học tập của mình nhưng cách nói nghe giống đe dọa thôi. Có hỏi một thằng nhóc nó vẫn cứ biết được ai là kẻ xấu ở đây mà.
“Dù sao thì, con mong cha tin rằng con sẽ không làm những thứ như là bán những cuốn sách của cha đi đâu.”
Bởi vì nếu muốn bán thì tôi đã trộm nó rồi chứ không phải đi mượn như thế này.