chương 2: thi đình
Quý Phỉ Nhiên chậm rãi gật đầu, ánh mắt tỏa sáng lập lòe: “Ra là Du Hội nguyên, kính đã lâu, kính đã lâu. Tại hạ Quý Hiền.” Lại nhìn hắn cẩn thận tử đầu tới đuôi, mắt càng ngày càng sáng, chỉ vào một chỗ cạnh cửa sổ ý bảo Du Tín ngồi xuống. Du Tín nói: “Quý công tử, xin mời.”
Quý Phỉ Nhiên tùy ý tựa lưng vào ghế ngồi, Du Tín ngồi nghiêm chỉnh. Quý Phỉ Nhiên lắc lắc cây quạt: “Đã sớm nghe nói Du công tử tài hoa hơn người, tham gia khoa cử vì muốn tranh đoạt công danh sao?”
Du Tín nói: “Gia phụ từng làm quan chốn triều đình, sau khi bỏ mũ về quê, vẫn hy vọng con cháu có thể đời đời dốc sức vì hoàng thượng.”
Quý Phỉ Nhiên nói: “Lệnh tôn nhất định là một đại quan thanh liêm chính trực.”
Du Tín nói: “Gia phụ nói, làm quan phải trong như nước, sáng như gương. Cho nên có chín loại người không nên làm quan.”
Quý Phỉ Nhiên hỏi: “Chín loại nào?”
“Không tửu lượng, không nhân duyên, không vàng bạc. Tài hoa hơn người, ghét ác như thù, học vấn chính tông quá cao, nhát gan, nói nhiều…” Tốc độ nói chuyện của Du Tín rất bình thản, đến chỗ này, không tự chủ mà cười cười. “Không giỏi chuyện phòng the.”
Quý Phỉ Nhiên nhịn không được mà cười: “Tám cái trước thì ta hiểu, loại cuối cùng thì mong Du công tử chỉ điểm cho chút.”
Du Tín khoát tay áo: “Chuyện này không nên nhiều lời.”
Quý Phỉ Nhiên dừng quạt cái xoạt, kề gần hơn một chút, khẽ nhìn qua Du Tín: “Tẩy điểu thượng thư.”
Du Tín hơi ngẩn ra, lập tức cười nói: “Quý công tử đúng là một nhân sĩ rộng rãi. Mấy ngày nữa là thi Đình rồi, xin hẹn sau đó sẽ cùng công tử tâm tình.” Đứng dậy chuẩn bị rời đi.
Quý Phỉ Nhiên rót một chén La Phù Xuân, đưa cho Du Tín. “Nhanh như vậy đã phải đi, thật sự tiếc quá. Xin kính trước Du công tử một ly, cầu chúc công tử đề tên bảng vàng.”
Du Tín nói: “Gọi ta Tử Vọng là được rồi. Tạm biệt.” Nói xong thì đi luôn, chẳng hề quay đầu lại. Tú bà vung vẩy cái khăn nhỏ tiễn đi.
Quý Phỉ Nhiên đi tới, thấp giọng nói với tú bà: “Đợi Thường đại nhân đi ra, ma ma nói với hắn, bảo hắn nếu có chuyện muốn báo cho hoàng thượng, Quý Phỉ Nhiên nhất định sẽ tuân theo ý chỉ, chờ ngài cho phép thượng triều.”
Tú bà gật đầu: “Quý đại nhân phải đi?”
Quý Phỉ Nhiên quay đầu lại, cười với Thu Ý vẫn còn xấu hổ đứng sau: “Thu Ý, giúp ta vào phòng uống hai chén.”
Hạ triều sáng ngày hôm sau, Quý Thiên Sách mang về một ‘tin vui’: Hoàng thượng chấm dứt kì nghỉ phép của Quý Phỉ Nhiên.
Lúc nghe tin này, Quý Phỉ Nhiên đang ở trong phòng trêu đùa Sơn Tra, huýt sáo gọi Sơn Tra vừa mới mọc lông: “Tiểu Tra, mẹ đối với ngươi thế nào ngươi cũng phải ăn cho tốt, không được tùy hứng biết chưa.” Lấy đi tiên hạc bố phục () dùng để lót lồng chim đặt lên giường.
Sau đó, Quý đại nhân tiếp tục trở lại mà ra sức.
Trung tuần tháng tư, hoàng thượng thi vấn đáp cống sĩ trúng tuyển sau thi Hội, đặc biệt cho gọi Hòa Thạc thân vương Phong Nghiêu, đại học sĩ Lưu Kiền Tài cùng mấy vị đại nhân Lễ bộ. Hoàng thượng tinh thần phấn chấn, mặt Quý Phỉ Nhiên dài như lão ông. Phong Nghiêu quay đầu nhìn, dò xét hỏi: “Quý đại nhân, thân thể không thoải mái sao.”
Quý Phỉ Nhiên kiệt sức nói: “Vì hoàng thượng, chết cũng đáng.”
Hoàng thượng nói: “Lão cửu, cứ mặc y.”
Từ xa đã thấy trong Phụng Thiên điện chi chít đầu người là đầu người. Hoàng thượng bước nhanh phía trước, ngồi lên long ỷ, Quý Phỉ Nhiên, Phong Nghiêu, Luue Kiền Tài cùng Lễ bộ thị lang Quy Hoành Khải đứng ở phía sau.
Phong Nghiêu dịch người đến cạnh Quý Phỉ Nhiên, nhỏ giọng nói: “Tiểu Hiền, vẫn giận hoàng thượng à?”
Quý Phỉ Nhiên liếc trộm hoàng thượng, nhỏ giọng nói: “Ta không muốn biểu hiện khó chịu, ngài ấy chỉ biết ta muốn tới.”
Phong Nghiêu nói: “Không phải ngươi bảo cống sinh đều xaauss ao.”
Quý Phỉ Nhiên cười nói: “Việc nào cũng có ngoại lệ.”
Lưu Kiền Tài hắng giọng một cái: “Trên công đường, giữ trật tự.”
Đại đường vốn yên tĩnh lại càng yên tĩnh, Phong Nghiêu và Quý Phỉ Nhiên cũng ngậm miệng. Kẻ đứng thứ ba bên trái, từ lúc hoàng thượng tiến vào, từ tóc đến gót chân không chỗ nào run rẩy, bởi vậy rất vinh dự bị hoàng thượng nhìn trúng ngay lần đầu. “Ngươi tên gì.” Cống sinh kia nhìn trái nhìn phải, cuối cùng chỉ chỉ mặt mình. Lưu Kiền Tài nói: “Hoàng thượng đang nói ngươi đấy.”
Cống sinh kia nói: “Ta….ta tên là … ta tên là Trương … Trương Xá Đoái.”
Lưu Kiến Tài quát lớn: “Xằng bậy! Ta cái gì mà ta!”
Trương Xá Đoái sửng sốt hồi lâu, bùm một cái quỳ xuống: “Thảo dân biết tội … thảo dân tội …. đáng muôn chết.”
Hoàng thượng phất phất tay.”Thôi thôi, đứng lên, đi, trẫm cho ngươi một câu đối, ngươi đối lại.”
Trương Xá Đoái đứng lên, tầm mắt như đang tìm một cái hố trên đất. Hoàng thượng nói: “Rồng không ngâm, hổ không kêu, cá không lượn, cóc không nhảy, cười cắt tóc mai rơi.” (gốc: “Long bất ngâm, hổ bất khiếu, ngư bất dược, thiềm bất khiêu, tiếu sát lạc đầu lưu hải” = khúc cuối tui làm bừa.).
Trương Xá Đoái run rẩy thêm mấy lần, suy nghĩ một lúc, lắp bắp nói: “Phượng… phượng không xướng, sư (sư tử) không gào, chim không gọi, ếch không ồn, hòa thượng khóc trọc đầu.”
Toàn bộ đại điện, hoàn toàn yên lặng.
Xương cốt già nua của Lưu Kiền Tài thiếu chút nữa thì gãy nát, Phong Nghiêu mắt trợn trừng, hoàng thượng đột nhiên ngẩng đầu nhìn Trương Xá Đoái: “Có đúng là ngươi thì vào không?”
Mặt Trương Xá Đoái lập tức biến thành tờ giấy trắng. “Bẩm hoàng thượng, đúng… đúng vậy.” Hoàng thượng tựa lưng vào ghế dựa, xoa xoa huyệt thái dương, thở dài.
Trong đại điện bỗng vang lên tiếng vỗ tay. Mọi người đồng loạt đảo mắt sang, hóa ra là Quý Phỉ Nhiên đang vỗ. Hoàng thượng cũng nghi hoặc: “Ái khanh, đây là có ý gì.”
Quý Phỉ Nhiên cười nói: “Câu đối của Trương cống sinh liên tục chuẩn xác, nhưng không đủ văn nhã.” Lại nói bên tai hoàng thượng: “Hoàng thượng, đây là người đầu tiên đó, đừng dọa những người sau.”
Hoàng thượng đăm chiêu gật đầu: “Đúng vậy, lời ái khanh có lý. Người đâu, đưa hắn xuống lĩnh bạc.” Đuổi được một kẻ, Quý Phỉ Nhiên lui lại mấy bước, ánh mắt bắn thẳng vào trong đám người. Lưu Kiền Tài nhỏ giọng hỏi: “Hoàng thượng xử lý người này thế nào.” Hoàng thượng mở danh sách: “Thi rớt thi rớt.”
Sau đó hỏi vài người những câu tương tự, ai nấy đều có chút khẩn trương, cứng hơn Trương Xá Đoái một chút, nhưng cũng không ai xuất chúng. Quý Phỉ Nhiên cúi đầu ngáp một cái, ngẩng đầu lên, mắt lại sáng ngời. Hoàng thượng nói: “Ngươi tên Lăng Bỉnh Chủ? Vẫn đối câu đối kia đi.”
Cống sinh tên Lăng Bỉnh Chủ có một đôi mắt sáng như sao, gương mặt hơi gầy, trắng trắng mềm mềm, nhìn chung thì càng nhìn càng thấy tà khí. Hắn suy nghĩ chốc lát, nói tiếp: “Xe không đi, ngựa không yên, voi không ngà, pháo không lửa, bắt sống tướng quân trong trại.”
Hóa ra hoa tươi cũng lần lá xanh. Ngay cả hoàng thượng cũng nhịn không được muốn vỗ tay. Hoàng thượng nói: “Giang sơn vạn năm cố.” Lăng Bỉnh Chủ nghĩ nghĩ, lại nói “Thiên địa một nhà vui.” Hoàng thượng nói: “Sĩ tử thiên hạ xuất.” Lăng Bỉnh Chủ nói: “Người đọc sách cổ nhân.”
(túm lại: mình chả hiểu cái gì.)
Quý Phỉ Nhiên chọc chọc tay Phong Nghiêu: “Trong ba tên đứng đầu nhất định có hắn.”
Phong Nghiêu nói: “Có thể đạt Trạng Nguyên hay không, còn phải xem Du Tín biểu hiện thế nào.”
Quý Phỉ Nhiên nói: “Ngay cả ngài cũng biết Du Tín?”
Phong Nghiêu gật đầu, còn chưa nói gì thì hoàng thượng đã gọi: “Tiếp theo, Du Tín.” Không người trả lời.
Hoàng thượng lại gọi: “Du Tử Vọng.” Vẫn không có ai trả lời. Hoàng thượng hỏi: “Du Tín vẫn chưa tới?”
Lưu Kiền Tài vội vã cúi người, nói: “Vi thần không biết.”
Hoàng thượng nhíu mày nói: “Ngay cả thi Đình cũng muộn.” Dùng bút lông chấm mực, gạch một cái trên danh sách. Quý Phỉ Nhiên lại quét mắt vài lần trong đám người, quả nhiên không thấy bóng dáng Du Tín.
Thi Đình kéo dài đến gần hoàng hôn rồi mới kết thúc, mấy cống sinh tiếp đó biểu hiện cũng không tồi, nhưng không ai xuất sắc như Lăng Bỉnh Chủ. Kiểm tra người cuối cùng xong, hoàng thượng mệt mỏi cầm danh sách, khoanh mấy vòng bút đỏ trên tên Lăng Bỉnh Chủ: “Để hắn làm Trạng Nguyên đi.”
Đúng lúc này, một người vội vội vàng vàng chạy vào. Quý Phỉ Nhiên còn chưa kịp nhìn người tới là ai, người nọ đã quỳ gối trước mặt hoàng thượng: “Thảo dân tội đáng muôn chết, trễ nải mấy canh giờ, xin hoàng thượng cho phép thảo dân thi lại.”
Lúc này mới nhìn rõ gương mặt tinh xảo, đúng là Du Tín.
Du Tín lấy tay áo xoa trán, đầu vẫn còn cúi. Hoàng thượng nói: “Du Tín, ngươi tới cũng sớm thật.”
Du Tín nói: “Xin hoàng thượng trách phạt.”
Hoàng thượng lấy tay chống trán: “Trẫm mệt rồi, Lưu Kiền Tài, ngươi hỏi đi.”
Lưu Kiền Tài cúi người đáp: “Vi thần không dám.”
Hoàng thượng đập bàn: “Bảo ngươi hỏi thì ngươi hỏi.”
Lưu Kiền Tài nói: “Vâng vâng.” Đi xuống bậc thang, đứng ở trước mặt Du Tín: “Du Hội nguyên, xin đứng lên trước.” Đợi hắn đứng dậy rồi, Lưu Kiền Tài nói tiếp: “Xin dùng mười số từ một tới mười làm thành câu đối.”
Du Tín không nhanh không chậm trả lời: “Một thuyền lá cô độc, ngồi hai ba nhà thơ, dùng bốn mái chèo năm cánh buồm, trải qua sáu thác bảy ghềnh, nhiều lần nếm qua tám xóc chín lắc, đáng tiếc tới chậm mười phần.” (câu gốc cho bạn nào tham khảo: 一叶孤舟, 坐了二三个骚客, 启用四桨五帆, 经过六滩七湾, 历尽八颠九簸, 可叹十分来迟 – Nhất diệp cô chu, tọa liễu nhị tam cá tao khách, khải dụng tứ tưởng ngũ phàm, kinh quá lục than thất loan, lịch tẫn bát điên cửu bá, khả thán thập phân lai trì). Vừa dứt lời, tất cả mọi người không hẹn mà cùng gật đầu, xem xét câu đối của hắn. Tả thị lang Quy Hành Khải thấp giọng nói: “Rất hay ~~ chuẩn!” Hoàng thượng quay đầu nhìn hắn, cuối cùng cũng thay đổi thái độ.
Hoạng thượng ngồi thẳng người, cầm chén trà lên, dùng nắp gạt gạt nước trà: “Hóa ra vì trên đường xóc nảy nên tới thi muộn. Vậy ngươi dùng từ một tới mười làm một câu khác.”
“Hoàng thượng long ân mênh mông.” Du Tín chắp tay, dường như không hề nghĩ gì mà thốt ra: “Mười năm gian khổ học tập, vào chín tám thư viện, bỏ đi thất tình lục dục, khổ độc ngũ kinh tứ thư, thi ba lần hai đợt, hôm nay nhất định phải đỗ.” (vẫn bản gốc cho bạn nào tham khảo: 十年寒窗, 进了九八家书院, 抛却七情六欲, 苦读五经四书, 考了三番二次, 今天一定要中).
Lần này thì không chỉ một mình Quy Hành Khải lên tiếng, ngay cả Lưu Kiền Tài và Phong Nghiêu cũng liên tục khen hay. Trà không uống được bao nhiêu, hoàng thượng đã đặt chén lại mặt bàn: “Chậc, giờ nên làm thế nào cho phải.”
Phong Nghiêu nói: “Có phải hoàng huynh cũng cảm thấy Lăng Bỉnh Chủ không kém?”
Hoàng thượng gật đầu: “Ý đệ thì sao?”
Phong Nghiêu nói: “Thần đệ nghĩ Du Tín hơn một bậc.”
Hoàng thượng lại uống trà, than một tiếng. “Thượng thư đại nhân, khanh thấy sao?”
Du Tín đột nhiên ngẩng đầu nhìn lên, cằm thiếu chút nữa thì rơi xuống đất. Mắt Quý Phỉ Nhiên cong lên: “Vi thần cũng biết Du Tín tốt hơn.”
Hoàng thượng nhíu mày: “Cái gì mà ngươi cũng biết? Lý do.”
Quý Phỉ Nhiên ủy khuất nói: “Hoàng thượng cũng chưa có hỏi lý do của Cửu vương gia.”
Hoàng thượng lại đập bàn: “Đệ ấy là vương gia, ngươi là đại thần!”
Quý Phỉ Nhiên nói: “Năng lực ứng biến của Du Tín nhanh hơn chút. Tốc độ trả lời so với Lăng… Lăng…”
Hoàng thượng nói: “Lăng Bỉnh Chủ.”
Quý Phỉ Nhiên đằng hắng: “So với Lăng Bỉnh Chủ cũng nhanh hơn. Hơn nữa, hắn khổ luyện đọc sách và nguyên nhân đến muộn cũng rất rõ ràng, khiến người ta cảm động. Quan trọng nhất, hắn không ra vẻ, không khẩn trương, biểu hiện bình thản tự nhiên, tính trước kỹ càng, rất ra dáng quan lại.”
Hoàng thượng nói: “Không sai. Loại thời điểm này ngươi cũng có chút năng lực.” Quý Phỉ Nhiên mỉm cười gật gật đầu.
Du Tín lại đột nhiên quỳ xuống: “Thảo dân đến thi chậm đã là đại sai, tuyệt không thể tiếp tục vi phạm quy tắc của học giả.”
Hoàng thượng nói: “Đợi trẫm quay về suy nghĩ đã.” Dừng lại một chút, nói: “Du Tử Vọng, trẫm rất xem trọng ngươi. Đừng làm trẫm thất vọng.”
Du Tín vui vẻ nói: “Vâng, tạ hoàng thượng ân điển.”
Hoàng thượng gọi Lưu Kiền Tài và Phong Nghiêu rời đi. Trước khi đi, Phong Nghiêu nói với Quý Phỉ Nhiên: “Tiểu Hiền, đến phủ ta được không.”
Quý Phỉ Nhiên nhìn Du Tín, chép miệng “Còn muốn chơi với hắn một chút, để hôm khác đi.”
Phong Nghiêu liếc mắt nhìn Du Tín, nói: “Coi trọng?”
Quý Phỉ Nhiên lộ ra vẻ mặt diều hâu bắt được gà con: “Đủ dối trá, đủ ra vẻ, ta thích.”
Phong Nghiêu ngẩn ra, nở nụ cười:“Được thôi.” Dứt lời đi theo hoàng thượng ra ngoài.
Quý Phỉ Nhiên quay đầu, đúng lúc thấy Du Tín đứng lên. Du Tín phủi phủi góc áo, khiêm tốn có lễ chào Quý Phỉ Nhiên: “Quý đại nhân.”
Quỷ Phi Nhiên bước hai bước tới chỗ hắn, mỉm cười: “Mấy ngày trước Du công tử còn ngồi uống rượu với ta ở lâu nào đó, mới qua vài ngày, đã bắt đầu dùng bốn mái chèo năm cánh buồm, trải qua sáu thác bảy ghềnh, nhiều lần nếm qua tám xóc chín lắc, thật vất vả cho Du công tử.”
Du Tín hơi sửng sốt một chút, mặt không đổi sắc đáp lời:“Đa tạ đại nhân nâng đỡ.”
Quý Phỉ Nhiên xua tay, vẻ mặt chân thành:“Chúc mừng Du công tử có được sự ưu ái của hoàng thượng, chín loại phương pháp lệnh tôn truyền cho, quả thật được Du công tử phát huy vô cùng nhuần nhuyễn.”
Lấy lùi làm tiến, màn kịch cũ xem thường danh hiệu này, nhìn qua thì như kẻ sĩ thanh liêm chính trực, kì thực lại suy nghĩ lâu dài.
Du Tín mỉm cười nói: “Không dám, không dám.”
Quý Phỉ Nhiên ngắm nghía một khối ngọc bội, cởi xuống, đi vòng qua người Du Tín nhẹ giọng nói: “Loại cuối cùng có thể học giỏi?” Du Tín gần như không nhịn được cười: “Kẻ bất tài không hiểu ý đại nhân, đại nhân giám thị cả ngày nhất định mệt rồi.”
“Không mệt ~~ không mệt.” Quý Phỉ Nhiên cuốn sợi dây trên ngọc bội mấy vòng, nhỏ giọng nói bên tai Du Tín: “‘Tẩy điểu’ là việc ta am hiểu nhất, nếu Du công tử không biết, ta có thể dạy.”
Du Tín lùi thẳng tới tận cửa lớn của Phụng Thiên điện, chắp tay nói: “Tử Vọng có việc đi trước, Quý đại nhân, cáo từ.”
Quý Phỉ Nhiên nắm chặt ngọc bội trong tay, nụ cười có thâm ý khác.
Cùng lúc đó, trong ngựa hoa viên. Hoàng thượng giũ giũ tay áo màu vàng, thờ ơ nói: “Lão Cửu, đệ nên biết hạn chế.”
Phong Nghiêu trầm giọng nói: “Hoàng huynh nhìn thấu mọi việc.”
Lưu Kiền Tài đi theo cũng thình lình thốt lên: “Cửu vương gia, Hoàng thượng nghĩ cho ngài thôi. Nghĩ lại thì Chấn Uy tương quân —“
Phong Nghiêu ngắt lời: “Đa tạ Lưu đại nhân nhắc nhở.”
Hoàng thượng lắc đầu, thở dài một tiếng: “Quý Hiền ơi Quý Hiền, nếu y đoản mệnh, nhất định là vì bệnh hoa liễu.”
Tẩy điểu thượng thư: Cải biên từ điển cố Vạn An. Vạn An dùng xuân dược được Minh Hiến Tông sủng ái, sau lên làm thủ phụ nội các (đại học sĩ, chính nhất phẩm). Người đời châm biếm gọi là ‘Tẩy điểu tướng công’
Bố phục thêu tiên hạc là quan phục nhất phẩm.
Cống sinh: người học tập của chế độ khoa cử, được phủ châu huyện đề cử lên kinh sư (thời Minh Thanh)
ps: Lục bộ thượng thư chức quan đều là nhất phẩm. Tiểu Quý là lễ bộ, chức năng chính liên quan tới thi cử và ngoại giao. Khà khà, ngoại giao đấy.
chú thích là của mẹ Diên, không liên quan tới mình.